انواع مختلف از برنج با کیفیت های متفاونت برای علایق مختلف وجود دارد . فاکتورهایی که بر کیفیت برنج تاثیر گذارند عبارتند از اندازه های دانه های برنج میزان چسبندگی دانه های برنج (پس از پخت ) عطر برنج بافت برنج و طعم آن شایان ذکر است که میزان مواد مغذی موجود در دانه های برنج نیز متناسب با نوع برنج تغییر می کند
یک نوع از انواع برنج اورایوا یا ساتیوا یا همان برنج اسیایی می باشد که دو نوع از مهمترین انواع آن برنج هندی (دانه بلند) برنج ژاپنی(دانه کوتاه) می باشد از دیگر انواع برنج های آسیایی برنج عطر دار و برنج شفته می باشد
نوع دیگر برنج اوریزاگلبرینا یا همان برنج آفریقایی است سایز این نوع برنج در انواع کوتاه و بلند موجود است.
تمام این نوع برنج ها یا به صورت سبوس دار یا بدون سوس به بازار ارائه می گردند که سبوس دار و بدون سبوس بودن آنها در طعم بافت و ارزش غذایی برنج تاثیر گذار است
فرایند جدا سازی سبوس از رنج گاهی اوقات باعث شکسته شدن دانه های برنج می شود هرچه قدر میزان این دانه ها ی شکسته بیشتر باشد کیفیت برنج متعاقبا ارزش برنج نیز کاهش می یابد
همانگونه که اشاره شد برنج از لحاظ اندازه دانه به دو دسته برنج های دانه کوتاه و دانه بلند دسته بندی میشود از میان انواع برنج های آسیایی برنج هندی از نوع دانه بلند است که در مناطق گرمسیری رشد می کند برنج ژاپنی دانه کوتاه است ودر آب و هوای معتدل استوایی رشد می کند نوع دیگر برنج برنج آفریقایی است که از لحاظ اندازه تنوع بیشتری دارند و در انواع دانه کوتاه و دانه بلند وجود دارد
یکی از ویژگی های برنج های دانه کوتاه یا همان برنج آسیایی ژاپنی آن است که پس از پختن حالت چسبندگی بخود میگیرد اندازه برنج های دانه کوتاه نهایتا به 5/5 میلی متر می رسد برنج سوشی و برنجد آربوریو دو نوع از برنج ژاپنی دانه کوتاه می باشد
برخلاف برنج ژاپنی دانه کوتاه برنج های دانه بلند مانند برنج های هندی و تایلندی پس از پخت هرگز بهم نمی چسبند بلکه کاملا از هم جدا بوده و حالت پف کرده بخود میگیرند.
برنج بسمتی که در هند و پاکستان کشت می شود و برنج جاسمین که در تایلند کشت می شود دو نوع از انواع معروف برنج دانه بلند می باشد اندازه دانه های این نوع برنج بیش از 6 میلی متر می باشد
چسبندگی
فاکتور دیگر که در برنج تاثیر گذار است میزان چسندگی برنج است برنج های چسبیده در سایز ها و رنگ های مختلف وجود دارند سفید بنفش و سیاه
برخی از انواع برنج های چسبیده عطری می باشند برنج های چسبیده برخلاف سایر انواع برنج ها قبل پخت به رنگ مات می باشد
میزان آمیلوز موجود در این برنج ها حدود 4/2 تا 8/4 درصد است در حالی که این میزان در سایر برنج ها 10 تا 30 درصد است از آنجایی که میزان گلوتن موجود دراین برنج ها پایین است برای کسانی که بیماریهای چون سیاتیک از مصرف گلوتن منع می شوند بسیار مناسب است
عطر برنج
یکی از انواع برنج های آسیایی برنج عطری است که از لحاظ اندازه دانه در سایزهای متوسط تا بلند وجود دارند این نوع برنج پس از پخت دارای دانه های روشن با افت پف کرده طعمی شبیه طعم ذرت بوداده یا آجیل خواهد بودبرنج عطری (برنج سبوس دار )معمولا دارای طعم شبیه طعم آجیل دارد دو نوع معروف برنج عطری برنج بسمتی و برنج جاسین هستند برنج بسمتی بیشتر در هند و پاکستان کشت می شود و دارای دانه های بلند و باریک هستند که پس از پخت بلندتر میشوند
نوع دیگر برنج عری برنج جاسمن است که بیشتر در تایلند کشت میشود و با عطرشان شناخته میشوند
در تایلند بسیار ی دیگر از انواع برنج عطری وجود دارد از بین تمام انها تنها برنج جاسمن صادر میشود
در ایالت متحد امریکا نیز از انواع برنج عطری مانند برنج تکسمتی(texmati)کشت میشوند
طعم برنج
طعم برنج بسته به نوع برنج طول برنج و ضخامت برنج رنگ برنج و ... متفاوت است
عواملی که در طعم برنج تاثیر گذار است سبوس دار بودن یا بدون سبوس بودن آن است عامل دیگر میتواند نوع پخت برنج باشد
در کنار این عوامل عوامل دیگری مانند محیط رشد برنج و نوع کود مورد استفاده نحوه کشت برنج نحوه برداشت میزان رطوبت هنگام برداشت و وضیت نگهداری برنج در انبار نحوه اسیاب کردن و نحوه شستن و آب کشیدن برنج وقتی دمای آن هنگام خوردن همگی در طعم برنج تاثیر گذارند