برنج در محیط و شرایط متفاوتی که محصولات دیگر امکان رشد ندارد رشد میکند. شرایط محیطی رشد برنج بر اساس ارتفاع و منبع آب (آبیاری و آب باران ) طقه بندی میگردد
برنج هایی که از طریق آبیاری رشد میکنند :حدود 80میلیون هکتار برنج از تولید برنج جهان از طریق آبیاری در زمین های پست تولید می شوند
این روش مهمترین روش تولید برنج به خصوص در کشورهای آسیایی به شمار می رود و نقش به سزایی در ایجاد امنیتی غذا یی مردمان این بخش از کره زمین دارد در این روش برنج در شالیزار های ی که توسط دیواره های خاکی کوچک ای که آب را درون خود نگه می دارند آبیاری می گردد در این روش آبیاری که مطمئن ترین روش آبیاری می باشد می توان جندین برداشت در سال را داشت دراین روش کشاورزان سعی می کنند تا به میزان 5 تا 10 سانتی متر آب را روی زمین کشاورزی جاری کنند البته شالیزار های برنجی که ازاین طریق آبیاری می گردند بسیار کوچک و در حدود نیم تا 2 هکتار می باشد در بسیاری از مناطق مرطوب استوایی کشاورزان 2 تا 3 برداشت در سال را خواهند داشت این نوع کاشت چند نوبته برنج قرنهاست که به واسطه غنی سازی ای که در نتیجه غرق آب کردن زمینهای کشاورزی اتفاق می افتد یکی از رایج ترین روش ها و سیستم های کشاورزی این محصول است .
جالب است بدانید که بخش قابل توجهی از این زمین ها به صورت چرخشی جهت کاشت سایر محصولات کشاورزی نیز استفاده می شوند به طوری که حدود 20 میلیون هکتار زمین کشاورزی وجود دارد که برای هر دو محصول برنج و گندم از آن استفاده می شوند این نوع کاشت برنج حدود 40% از منابع آبیاری جهان و 20% از منابع آب شیرین جهان را به خود اختصاص می دهد. میزان تولید محصول در روش آبیاری در بالاترین سطح خود است به طوریکه در حدود 4 تا5 تن در هر هکتار نیز می رسد در مناطق معتدل تر این میزان به 5 تا 10 تن و یا حتی بیشتر خواهد رسید .
برنج هایی که در مناطق پست توسط آب باران تغذیه می شود :
این برنج ها در حاشیه رودخانه ها و مناطق ساحلی پرورش داده می شوند دراین روش شالیزار ها در بخشی از فصل کشت و کار توسط آب باران غرق آب می شوند حدود 20% از تولید برنج های جهان از طریق 60 میلیون هکتار شالیزار ی که از این طریق آبیاری می شوند تامین می گردد.
البته برنج هایی که در همچنین محیطی رشد می کند با خطرات زیادی نیز مواجه است خطراتی از قبیل زمان بندی مدت بارش شدت باران و شوری آب باران همگی می توانند محصول برنج را تحت تاثیر خود قرار دهند از طرفی حدود 27 میلیون هکتار از آنها در معرض سیل قرار می گیرند. بطوریکه گاها تا حدود 100 سانتی متر آب ماه ها برروی سطح زمین خواهد ماند
مهمترین خطری که این شالیزارهای برنج را تهدید می کند شوری آب باران است.
این نوع کاشت برنج بیشتر در مناطق فقیر نشین جهان از قبیل جنوب و جنوب شرقی آسیا و آفریقا مورد استفاده قرار می گیرد کشاورزان ایی که از آب باران جهت آبیاری شالیزار های خود استفاده می کنند به دلیل بی ثباتی شرایط محیطی و آب و هوایی تمایلی به استفاده از کود و مواد معدنی افزودنی به خاک و تولید انواع بهبود یافته برنج ندارند لذا میزان بهره وری در این روش بسیار پایین بوده و گاها به 1 تا 2.5 تن در هر هکتار نیز می رسد.
برنج هایی که در مناطق مرتفع توسط آب باران تغذیه میشود را مرتفع بارانی گویند
زندگی حدود 100 میلیون نفر از مردم جهان به تولید برنج در مناطق مرتفع و از طریق بارش باران وابسته است. تقریبا حدود 2سوم از شالیزار های برنجی که در مناطق مرتفع می باشند در آسیا قرار دارند. بنگلادش کامبوجیا و چین و هند اندونزی میانمار تایلند، ویتنام از جمله مهمترین تولید کنندگان این نوع برنج می باشد .
شالیزارهای برنجی که در مناطق مرتفع از طریق آب باران تغذیه می کنند حدود 14 میلیون هکتار اند که به واسطه محدودیت هایی که وجود دارد بهره وری این شالیزارها بسیار پایین بوده که معمولا در حدود 1 تن در هر هکتار گزارش می شود به طوریکه تنها 40% از برنج جهان در این مناطق تولید می شود .
اکو سیستمی که این نوع برنج در آن رشد می کند کاملا متنوع است . برخی شالیزارها در زمین های مسطح برخی درزمین های شیبدار و برخی نیز در زمینهای رولینگ شبیه زمین گلف واقع شده اند.
ارتفاع این زمینها از سطح دریا به 2000 متر نیز می رسد. میزان بارش سالیانه در این زمین ها از 1000 تا 4500 میلی متر متغییر است برخی از مناطق دارای خاک بسیار حاصلخیز هستند برخی مناطق دیگر دارای خاک غیر حاصلخیز و اسیدی می باشد اما تنها 15% از کل برنج های که در این مناطق مرتفع بارانی تغذیه می شوند در زمینهای حاصلخیز ی که فصل رویش طولانی تری دارند رشد می کنند .
مردم این مناطق معمولا از روش های سنتی به جای استفاده روش های نوین کاشت برنج استفاده می کنند روش هایی که با محیطی که در آن زندگی میکنند کاملا سازگار است کشاورزان این مناطق با کاشت برنج صرفا به دنبال تامین نیازهای خود هستند فقر دربین کشاورزان این مناطق بسیار شایع